Trong thời đại hội nhập toàn cầu hiện nay, các làn sóng biến động công nghệ, chuyến biến tri thức nhanh chóng việc tu học Phật pháp sẽ đi về đâu ? người học Phật pháp có bị lạc lõng giữa rừng AI, Big Data, Lượng tử ? Tác động đến tâm lý, niềm tin người tu như thế nào ?…v..v Bài viết sau sẽ thử nêu ra một vài suy nghĩ từ góc nhìn của một cư sĩ. Mong các thiện tri thức cùng nhau đóng góp cho Phật pháp trường tồn và phù hợp với giai đoạn mới.
- Phật pháp là chân lý, điều gì là chân lý sẽ không bị sai lệch, không cong vạy dù thời đại công nghệ có biến động như thế nào đi chăng nữa. Chân lý luôn đúng ở mọi thời điểm, địa điểm, bối cảnh lịch sử khác nhau, đúng trong quá khứ, hiện tại và vị lai.
- AI, Big Data, Lượng tử, siêu máy tính…v.v đều là dụng của tánh biết, của Phật tâm. Tất cả đều là sản phẩm từ tâm trí con người. Các phát minh đều nương theo tham vọng, mong cầu của loài người mà nới rộng. Nói theo kinh lăng nghiêm là: châu biến pháp giới, tuần nghiệp phát hiện. Nói theo triết học phương tây thì văn minh là kết quả của tính dục. Tức là tạo tác phát minh theo đòi hỏi của dục vọng con người. Từ máy giặt, máy bay, máy pha cà phê, rô bốt, phi thuyền, internet, laser, bom hạt nhân, drone….v.v đều là ước mơ, mong cầu của con người được hiện thực hóa.
- Nhất thiết pháp duy tâm tạo, như huyễn, như bọt bóng. AI, Big Data, Lượng tử, robot…. thực tánh các pháp đều là tự tánh quang minh, do tâm con người mà biến hiện, duyên theo nghiệp thức loài người. Chó mèo, gà vịt dê heo, cá chim….căn bản không biết và không quan tâm đến AI, lượng tử, chứng khoán, ngân hàng chuyển đổi số, bất động sản, các loại chủ nghĩa, trào lưu, thơ ca âm nhạc….Nhưng chúng vẫn sinh sôi sinh động, vẫn vui vẻ ca hát, nhảy múa, say mê hiện hữu, đua sắc đua thanh, trong vũ điệu vô cùng vô tận của tạo hóa, của như lai tạng diệu chân như tánh.
- Các cái này – tức là phát minh rối loạn công nghệ – chúng ta cần xác quyết định là chúng chỉ xuất hiện ở cảnh giới loài người, do đồng nghiệp vọng kiến mà thấy ra có. Thực của nó là huyễn. Nghĩ như vậy mới thấy kinh cảm đến trí của Phật. Mới chấn động tâm can về sự xuất hiện của trí tuệ chư Phật. Mới thấy sự nguy hiểm nếu Phật không chuyển pháp luân, đêm sẽ dài và tăm tối thế nào ?
- Dù vạn vật xã hội rối loạn cỡ nào, nơi quy thú của các pháp vẫn là như lai tạng diệu chân như tánh. Trong ánh sáng bát nhã, rối loạn đó tức là Niết Bàn. Niết bàn không rời rối loạn đó mà có được. Chúng ta cần yên tâm như vậy để tiếp tục hành trình lợi mình lợi người, tiến lên trên con đường giác ngộ toàn triệt.
- Nếu biết ứng dụng AI, dữ liệu lớn…. hành giả sẽ có cơ hội được tháo gỡ băn khoăn nhanh chóng do tri thức kinh điển được lưu trữ sắp xếp, truyền bá & tìm kiếm dễ dàng trên internet, trên các ứng dụng, các kho dữ liệu. Ta cần nhớ rằng, Huyền trang cần 14 năm ròng rã mới sang Tây trúc để thỉnh được kinh về. Hòa Thượng Minh Châu cũng gần 20 năm dịch kinh pali để có ngày hôm nay. Chúng ta chỉ cần vài phút là căn bản có thể tiếp cận vô lượng bài viết, kinh điển để đối chiếu so sánh….v.v Đây là cơ hội cực lớn cho người học Phật pháp ngày nay.
- Nguy cơ của hội nhập sâu rộng là sự tiếp cận quá nhiều dòng chảy khác nhau, khiến cho người ta dễ lạc vào tà kiến, mê muội bản tâm, sa đọa vào các dòng thông tin khác nhau, trộn lẫn giáo pháp. Có khi thuận khi nghịch, có khi phù hợp căn cơ, khi chưa phù hợp. Loạn trí, tán tâm, phân tán tâm trí là nguy cơ có thật và rất rõ ràng. Nhưng đó cũng là cơ hội để bậc trí tự kiểm lại các kết quả tu học khi đối chiếu và so sánh với những bậc cao siêu, có uy tín lớn trong quá khứ cũng như hiện tại, đã giảng và đang giảng Phật pháp. Từ đó tự mình vạch đường phổ độ chúng sanh.